หลักการประเมินคุณค่าอย่างยั่งยืน : ปลดล็อกศักยภาพองค์กรและสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ EP1

การประเมินคุณค่าอย่างยั่งยืน (Sustainability Value Assessment: SVA) กำลังเป็นหัวข้อที่ได้รับความสนใจอย่างมากในวงการธุรกิจยุคใหม่ เนื่องจากการวัดผลทางการเงินอย่างเดียวไม่เพียงพอต่อการวัดความสำเร็จและผลกระทบของธุรกิจในปัจจุบัน การคำนึงถึงผลกระทบทางสังคมและสิ่งแวดล้อมกลายเป็นปัจจัยสำคัญที่ผู้บริหารต้องพิจารณา เพื่อสร้างความยั่งยืนและสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ (Economic Value Added: EVA)

การบรรยายโดยคุณอนันตชัย ยูรประถม Director of SBDi Sustainable Business Development Institute ให้กับกลุ่มผู้ประกอบการ Startup Thailand และผู้บริหารได้ชี้ให้เห็นถึงหลักการและแนวทางการใช้ SVA อย่างมีประสิทธิภาพสำหรับผู้บริหาร

หลักการใช้ SVA (Sustainability Value Assessment) เพื่อสร้าง EVA (Economic Value Added)

ในปัจจุบัน การวัดผลตอบแทนจากการลงทุนที่เกี่ยวข้องกับสังคม (SROI และ ROSI) เป็นเพียงมิติเดียวของการประเมินคุณค่าและการคำนวณมูลค่า แต่การใช้ SVA ครอบคลุมมากกว่าแค่ด้านสังคม โดยจะต้องมีทั้งการประเมินมูลค่าทางการเงิน (FVA) และการประเมินคุณค่าในมิติที่ไม่ใช่การเงิน (Non-financial Value Assessment) เพื่อให้สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ (EVA) ได้อย่างแท้จริง

แนวทางการใช้ SVA (Sustainability Value Assessment) สำหรับผู้บริหาร

- อย่าทำเพื่อแค่ภาพลักษณ์หรือเพื่อแค่รางวัล เพราะจะไม่ยั่งยืน
- ต้องตั้งวัตถุประสงค์ทางธุรกิจ (Business Objective) และวัดผลตอบแทนได้
- การวัดผลตอบแทนจุดสำคัญคือต้องออกแบบตัวชี้วัด (Metric) การวัดก่อน
- ผู้บริหารต้องเข้าใจหลักคิดด้วย เพื่อจะได้ดูว่าค่าที่ใส่มาถูกต้อง

Business Intention เพื่อ SVA (Sustainability Value Assessment) สำหรับผู้บริหาร

การประเมินคุณค่าที่ดีควรมาจากการมีวัตถุประสงค์ทางธุรกิจและแนวทางที่ชัดเจน ควรดูว่าอะไรที่สามารถเติมเต็มให้กับธุรกิจได้ การประเมินคุณค่าควรพิจารณาทั้งในมิติทางการเงิน, ผลลัพธ์ที่เป็นตัวตน, และความรู้ที่ได้ ผู้บริหารต้องเข้าใจหลักคิดทั้งหมดก่อนที่จะเริ่มออกแบบ และค่อยนำเครื่องมือมาใช้เพื่อทำนายคุณค่าตามที่ตั้งใจทำไว้

Factor ในการประเมินคุณค่า

การประเมินคุณค่าที่ดีเกิดจากการมี Business Intention และ Objective ไว้ก่อน แต่บางครั้งจะเจอ Value หรือ Factor บางอย่างที่เกิดขึ้นเองตามบริบทของพื้นที่และชุมชนที่ต่างกัน ดังนั้นผู้บริหารต้องมีการทบทวนกับทีมงานเสมอ นอกจากนี้ ควรตัด Factor ที่ถึงเราไม่ทำ คนอื่นก็ทำอยู่แล้วออกไป

หลักการหาและประเมินคุณค่า (Value)

การหาคุณค่าต้องลงพื้นที่ถามคนในพื้นที่และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกคน ทั้งในส่วน Social และ Business ว่าเขาได้รับประโยชน์มากน้อยแค่ไหน Value จะมีสองส่วนหลักคือ Demand และ Supply ซึ่งจะเป็นตัวกำหนดคุณค่าและมูลค่าของการลงทุนที่ลงไป เช่น เวลาหิว อาหารจะมีคุณค่าสูงกว่าเวลาไม่หิว การประเมินคุณค่าที่ดีต้องทำ Stakeholder Engagement ทั้งภายในและภายนอกองค์กร เพื่อรู้ว่าคุณค่าอยู่ที่ไหน

การออกแบบการประเมินเบื้องต้น

การออกแบบการประเมินเบื้องต้นประกอบด้วย:
- การตั้งสมมุติฐาน
- การออกแบบ Scenario ตามสมมุติฐาน
- การออกแบบคำถาม
- การตั้งคำถามแบบง่าย ๆ เช่น ทำไปแล้วใครใช้กันแน่ เขาใช้ทำไม ถ้าไม่มีเขาตายไหม หรือมีของทดแทนได้ไหม
- วิจัยเชิงคุณภาพ ความสามารถไม่ได้อยู่ที่เครื่องมือ แต่อยู่ที่คนทำมีความเข้าใจมากน้อยแค่ไหน
การประเมินคุณค่าและมูลค่าอย่างยั่งยืนต้องมองที่ Business Intention และความเข้าใจบริบทของพื้นที่ มีการออกแบบและตั้งคำถามที่ดี รวมถึงการทำ Stakeholder Engagement อย่างสม่ำเสมอ สูตรเป็นของตาย แต่การออกแบบและปรับใช้ต้องมีความ Dynamic เพื่อให้ผลลัพธ์ที่ยั่งยืนและมีคุณค่าในทุกมิติ.
ขอบคุณข้อมูลจากคุณ คุณอนันตชัย ยูรประถม Director of SBDi Sustainable Business Development Institute

---